πραγματεύομαι

ΝΜΑ, και ιων. τ. πρηγ

ματεύομαι, Α [πράγμα, -ατος]

1. ασχολούμαι με κάτι

2. διαπραγματεύομαι (α. «νουθετώντας να τά πραγματευθούν με φρονιμάδα» Αραθ. Μυθ.

β. «εἶπε πρὸς αὐτούς

πραγματεύσασθαι ἐν ᾦ ἔρχομαι», ΚΔ)

νεοελλ.

εξετάζω ένα θέμα προσεχτικά, αναπτύσσω ένα θέμα, γραπτά ή προφορικά, μελετώντας το σε βάθος, διεξέρχομαι, αναλύω («η μελέτη αυτή πραγματεύεται το θέμα τών ανθρωπίνων δικαιωμάτων»)

αρχ.

1. φροντίζω για κάτι («ἀπέδωκαν τὸν νεκρὸν οὐδὲν ἔτι πρηγματευθέντες», Ηρόδ.)

2. καταβάλλω προσπάθεια, αγωνίζομαι («νυνὶ δὲ πολὺ μᾱλλον πραγματεύονται ὅπως ἄρξουσι», Ξεν.)

3. αφιερώνω, δαπανώ τον χρόνο μου σε εργασία («πολλάκις γὰρ ὅλην τὴν νύκτα ἄϋπνος πραγματεύει», Ξεν.)

4. διεξάγω, διεκπεραιώνω μια εργασία

5. (για υπάλληλο) ασχολούμαι με τη διεκπεραίωση δημόσιων υποθέσεων

6. καταγίνομαι με κάτι με προσοχή και με επιμέλεια («ὑπέρ τοῡ βίου τοῡ ἐμαυτοῡ παντὸς πάντα ταῡτα πραγματεύομαι», Πλάτ.)

7. επιχειρώ («τὸν δὲ δεύτερον πλοῡν ἐπὶ τῆς αἰτίας ζήτησιν ᾗ πεπραγμάτευμαι», Πλάτ.)

8. (για συγγραφείς) α) εξιστορώ με επιμέλεια

β) επεξεργάζομαι, εκπονώ

9. (για ιστορ. συγγραφέα) εκθέτω συστηματικά

10. φιλοτεχνώ, συνθέτω («ποιητής ὢν πεπραγμάτευται περὶ τὸ ιερόν», επιγρ.)

11. (παρακμ.) πεπραγμάτευμαι

υφίσταμαι προσεκτική και ακριβή επεξεργασία («ἀναλαμβάνων οὖν αὐτῶν τὰ ποιήματα, ἅ μοι ἐδόκει μάλιστα πεπραγμάτευσθαι αὐτοῑς», Πλάτ.)

12. (η μτχ. αρσ. στον πληθ. ως ουσ.) οἱ πραγματευόμενοι

έμποροι, πραματευτές

13. (η μτχ. ουδ. στον πληθ. ως ουσ.) τὰ πεπραγματευμένα

συνθέσεις, ποιήματα

14. φρ. α) «πραγματεύομαι ἐπὶ τινι» ή «πραγματεύομαι πρός τι» — κοπιάζω για την πραγματοποίηση ενός πράγματος ή σχεδίου

β) «μηδέν πραγματεύου» — μην ανησυχείς, μην ασχολείσαι με τίποτε

γ) «πραγματεύομαι ἀπὸ ἐμπορίας καὶ δανεισμῶν» — αποκτώ χρήματα κάνοντας εμπόριο και παίρνοντας δάνεια.